You are welcome!

Inmiddels ben ik alweer drie weken bezig met mijn GEZP hier in Damongo. Toen ik aan kwam op zondag bleek er een feest te zijn omdat de kerk 10 jaar bestond. Hier waren allemaal kinderen aan het dansen en tieners aan het voetballen, erg leuk om te zien! Vervolgens kreeg ik een korte rondleiding door het ziekenhuis, waar we direct een ernstig ziek kind tegenkwamen zonder dokter in de buurt, waarna Pearl het kindje nog onderzocht heeft en het beleid aangepast.
De volgende dag kreeg ik mijn officiële rondleiding van de secretaresse, waarbij ik ook direct aan iedereen werd voorgesteld. ‘This is Inge, she’s a medical student from London’ ‘The Netherlands’ ‘Oh, The Netherlands. She’ll be here for 18 weeks.’ Zodra dat laatste werd gezegd, keek iedereen geïnteresseerd op, omdat ze er in eerste instantie vanuit gingen dat ik gewoon iemand was die een dag in het ziekenhuis kwam kijken en dus niet interessant was. Toen ze hoorden dat ik 18 weken zou blijven, wisten ze dat ze me in ieder geval nog vaker zouden tegenkomen, waarna iedereen met een glimlach ‘You are welcome’ zei.
Na dit voorstelrondje sprak ik met dr. Jonathan, de directeur van het ziekenhuis, af dat ik om 15.00u terug zou komen voor een gesprek over mijn leerdoelen. Intussen keek ik met de andere studenten mee op de kinderafdeling en de outpatient department (OPD, een soort polikliniek). Tegen drie uur bleek dr. Jonathan toch nog in een meeting te zitten, waardoor onze afspraak niet doorging, welkom in Afrika! De volgende dag werd echter alles aan de kant gelegd om alsnog mijn leerdoelen te bespreken met zowel dr. Jonathan als dr. Gandaa.
In de eerste week heb ik vooral veel meegekeken met de artsen en de andere studenten. En ik heb mijn ogen uit gekeken! Van kippen en geiten tussen de patiënten in de wachtkamer van de OPD, tot al het ziekenhuispersoneel dat zomaar je kamer binnen komt wandelen als je iemand lichamelijk aan het onderzoeken bent. De ramen van de OPD staan ook open, zodat de patiënt makkelijk geroepen kan worden, maar dat betekent uiteraard ook maar weinig privacy tijdens het gesprek. Privacy is hier sowieso een lachertje, zelfs als je de genitaliën wil onderzoeken, is het moeilijk om voldoende schermen te vinden zodat niet alle andere patiënten mee kunnen kijken.

Halverwege de eerste week gingen Pearl en Sieneke op vakantie, dat was even slikken, want waar ik eerst nog mee kon kijken, moest ik nu toch echt zelf aan de slag op de OPD! Zelf de patiënt zien, het verhaal uitvragen met behulp van een tolk en lichamelijk onderzoek doen. Zelf beslissen wat voor laboratoriumonderzoek je aan wil vragen en vervolgens zelf de diagnose stellen en een beleid maken. Alles zonder tussenkomst van een dokter die meekijkt of je het wel goed doet. Overleg is wel mogelijk, maar dan moet je wel eerst de dokter aan de telefoon krijgen en dat lukt niet altijd.
En ja, de eerste bloedtransfusie die je uitschrijft voor een ernstig ziek kind, is dan stiekem toch wel een groot ding! Midden in de nacht zat ik dan ook rechtop in bed, me af te vragen of ik echt niet vergeten was om te vragen om hydrocortison in de buurt te houden, voor het geval het kind de transfusie zou afstoten. Maar naarmate de tijd verstrijkt en je vrijwel dagelijks bloedtransfusies uitschrijft, wordt het steeds gewoner. Datzelfde geldt voor het diagnosticeren van exotische ziektes zoals malaria of ringwormen en het opnemen van ernstig zieke patiënten. Het gebeurt ook regelmatig dat de malariatesten op zijn, waardoor je puur op basis van de klachten vast zult moeten stellen of iemand malaria heeft of niet. Bij sommige patiënten is het duidelijk, maar bij anderen kan het ook iets anders zijn. Dat leidt nog wel eens tot overbehandeling, je wilt namelijk niet het risico nemen dat je malaria onbehandeld laat.

Vanaf de tweede week liep ik ook zelf visite op de afdeling. Elke ochtend word ik hier verwelkomd met een ‘you are welcome’. Ik ben begonnen op de mannenafdeling. Een afdeling met een gevarieerde patiëntengroep. Enerzijds liggen er patiënten voor herstel na een operatie (bijv. voor een liesbreuk of een blindedarmontsteking), anderzijds liggen er patiënten met chronische ziektes zoals suikerziekte, hartfalen en nierziekten (nefrotisch syndroom) die goed ingesteld moeten worden op medicatie (en vaak na een tijdje weer terugkomen omdat ze toch weer ontregeld zijn). Ook zijn er patiënten met acutere problemen, zoals slangenbeten, malaria, longontsteking (soms met verdenking op tuberculose), psychose, nierbekkenontsteking, buiktyfus en open, niet-genezende wonden. De meeste mannen komen ook pas vrij laat naar het ziekenhuis, omdat ze moeten werken en eigenlijk thuis niet gemist kunnen worden.
Het is vaak lastig om goed uit te vragen waar de patiënt last van heeft. De meeste jongeren spreken wel Engels, maar de ouderen niet. Met behulp van de verpleegkundigen probeer ik dan toch te achterhalen waar iemand last van heeft. Maar aangezien er een hoop talen worden gesproken in Ghana, spreken zij ook niet altijd de taal van de patiënt. Soms kunnen we dan alsnog via een familielid van de patiënt met de patiënt praten, maar uiteraard gaat er veel informatie verloren als de vraag via twee vertalers naar de patiënt gaat en het antwoord ook weer via twee vertalers terug komt. Het gebeurd dan ook niet zelden dat als ik iets vraag, ik antwoord krijg op iets heel anders. Het is dan toch de kunst om door te zetten en de dingen die je echt wil weten te achterhalen. Maar tegelijkertijd is het belangrijk om ook zonder het verhaal van de patiënt in te kunnen schatten hoe ziek de patiënt is. Want iedereen die naar huis wil, zal zeggen dat hij geen klachten heeft en weer helemaal beter is, zelfs als ze zich nog heel ziek voelen.
Lastig is het ook als de patiënt geen geld heeft voor de behandeling. Zo is bijvoorbeeld antigif voor een slangenbeet heel duur, maar toch heel essentieel. Wat doe je als de patiënt het niet kan betalen? Je kunt dan maar heel weinig voor ze betekenen en dat maakt het wel heel lastig.

Inmiddels merk ik wel dat ik de verpleegkundigen steeds beter leer kennen. Ik ken de meesten nu bij naam en kan het onderscheid maken tussen de verpleegkundigen waar je op kunt vertrouwen en de minder kundige verpleegkundigen. Sommigen bedenken ook zelf dat ze het niet eens zijn met je beleid en doen dan zonder tussenkomst van een dokter iets heel anders dan is opgeschreven. Heel frustrerend als je dat de volgende dag ontdekt. Want hoe vaak je ook langs gaat op de afdeling, ze zullen altijd zeggen dat alles prima gaat met de patiënten en dat er niks is waar ik nog eens naar moet kijken.
Ook is er sinds deze week een nieuwe groep leerlingverpleegkundigen, sommigen van hen zijn erg leergierig en vragen je de oren van het hoofd. Heel leuk om te zien hoe geïnteresseerd ze zijn en ook erg leuk om ze nieuwe dingen te leren. Anderzijds is het soms ook confronterend omdat ze je een hele slimme vraag stellen waar je nog niet aan had gedacht. Helaas zijn niet alle leerlingen zo, sommigen zitten het liefst de hele dag op een stoel en beginnen al te zuchten als je ze vraagt om een bloeddruk te meten.

Afgelopen week is ook Daniëlle er nog bij gekomen, die 10 weken lang haar keuzecoschap hier gaat doen. Het is nu dus gezellig druk!